Πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 11 του μηνός Μαΐου 2015, εις την κεντρική αίθουσα «Πατριάρχης Βαρθολομαίος» της Διεθνούς Ακαδημίας Θεολογικών και Φιλοσοφικών Σπουδών «οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος», Θεολογικό Συνέδριο προς τιμήν των δύο μεγάλων Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, με κεντρικό θέμα: «H διαχρονική αξία του έργου των Αγίων Ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου», το οποίο και εντάσσεται στο γενικότερο πρόγραμμα των τριημέρων εκδηλώσεων που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά προς τιμήν των δύο αυτών Αγίων και επ’ ευκαιρίας της συμπληρώσεως 113 ετών από την οσιακή κοίμηση του Αγίου Μεθοδίου.

Κατά την έναρξη του Συνεδρίου η Βυζαντινή Χορωδία της Μητροπόλεως Λαγκαδά, «Απόστολος Παύλος», υπό την άριστη διεύθυνση του Άρχοντα Υμνωδού της Αγίας και Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας κ. Γεώργιου Φερεντίνου απέδωσε κατά θαυμαστό τρόπο ύμνους και τροπάρια από την ακολουθία των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, ενώ χαιρετισμό απεύθυναν ο Δήμαρχος Λαγκαδά κ. Ιωάννης Καραγιάννης και ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, ο οποίος και τόνισε μεταξύ των άλλων ότι «η γλώσσα και γενικά τα διάφορα εκφραστικά μέσα δεν μπορούν να στέκονται εμπόδιο στη διάδοση του Ευαγγελίου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης βρίσκεται νομίζω και η διαχρονικότητα του μηνύματος των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Η ρθοδοξία βρίσκεται σήμερα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή, αντιμετωπίζοντας ένα δίλημμα• να ανοιχτεί στην οικουμένη εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες που της προσφέρουν η πίστη της, η παράδοσή της και οι Γραφές της ή να κλειστεί στον εαυτό της σε μια εναγώνια προσπάθεια αυτοπροστασίας της. Ασφαλώς ουδείς μπορεί να προβλέψει το μέλλον της Ορθοδοξίας στις καινούργιες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως, το θετικό όμως παράδειγμα των αγίων φωτιστών των Σλάβων μπορεί να αποτελέσει ένα ασφαλές κριτήριο».

Την έναρξη του Θεολογικού Συνεδρίου κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννης, ο οποίος και αναφέρθηκε στο πλούσιο και σημαντικό από όλες τις πλευρές και τις παραμέτρους, πολυσχιδές έργο που επιτέλεσαν οι δύο Θεσσαλονικείς Άγιοι, όταν απεστάλησαν επί Πατριαρχίας Φωτίου του Μεγάλου και Αυτοκρατορίας Μιχαήλ του Γ΄, στις χώρες των Σλαύων.

Το έργο τους επεσήμανε ο Μητροπολίτης Λαγκαδά, ανθεί ακόμα και σήμερα και αυτό το καθιστά αναγνωρίσιμο και αποδεκτό από ολόκληρη την Οικουμένη και από όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτου πεποιθήσεων και αντιλήψεων, ενώ, παράλληλα σε πολλές χώρες αποτελεί και μέρος της εθνικής τους ταυτότητος, όπως επί παραδείγματι στην χώρα της Σλοβακίας, όπου επάνω στο Εθνικό του Σύμβολο, η Σλοβάκικη Σημαία φέρει τον Σταυρό που ευρίσκεται στο παλαιό κιβώριο του Αγίου Δημητρίου και έφεραν οι δύο Άγιοι όταν ευρισκόντουσαν εκεί, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο ότι οι δύο Άγιοι αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές της χώρας μας ανά την Οικουμένη, ανοίγοντας διάπλατα με το έργο τους, όλες της πόρτες της Ευρώπης.

Το επιστημονικό τμήμα των εισηγήσεων του συνεδρίου «H διαχρονική αξία του έργου των Αγίων Ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου», κάλυψαν με την έμπειρη προεδρία του Κοσμήτορος και Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, ο Ομότιμος Καθηγητής Νευρολογίας κ. Σταύρος Μπαλογιάννης, Διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου δια την Νόσον του Αλτσχάιμερ και λοιπών εκφυλιστικών παθήσεων του εγκεφάλου και μελέτης του Γήρατος, ο οποίος και ανέπτυξε το θέμα: «Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος και η έννοια της αληθούς παγκοσμιοποιήσεως». Ο κ. Μπαλογιάvvης με την εμπεριστατωμένη εισήγηση επεσήμανε τους τομείς όπου είχαν συμβολή στην παγκοσμιοποίηση οι δύο άγιοι, όπως αυτό παρουσιάζεται μέσα από την γραφή, την λατρευτική ζωή, την παιδεία, την εθνική ταυτότητα, την διατήρηση της ιστορίας και των παραδόσεων καθώς και μέσα από την σκέψη, την φιλοσοφία, τις ηθικές αξίες και τέλος από δυνατή συνδεσιμότητα των λαών.     

Εν συνεχεία ομίλησε ο κ. Κωνσταντίνος Νιχωρίτης,  Τακτικός Καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του  Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ο οποίος και ανέπτυξε την εισήγηση του με θέμα: «Το πολυδιάστατο έργο του Αγίου Μεθοδίου στη διαφώτιση των Σλαύων», τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι:  «από όσα εκθέσαμε, μπορούμε αβίαστα να καταλήξουμε στα ακόλουθα συμπεράσματα: Επί των ημερών του Αγίου Kυρίλλου, ο κύριος αγώνας της ιεραποστολής επικεντρωνόταν στην προσπάθεια της καθιέρωσης του σλαβικού αλφαβήτου, πράγμα που επιτεύχθηκε με την έγκριση του πάπα και την άνοδο του Mεθοδίου στον αρχιερατικό θρόνο. Mετά την οσιακή Kοίμηση του Kυρίλλου, ο ιεραποστολικός αγώνας του Αγίου Mεθοδίου, ως Αρχιεπισκόπου πλέον, είναι πολυπλοκότερος. Yπέστη τα πάνδεινα, διώχθηκε, κλήθηκε σε δικαστήρια παρανόμων, συκοφαντήθηκε, δικάστηκε, κλείστηκε σε φυλακή, υπέφερε πολλά για να ομοιάσει προς τον Σωτήρα Xριστό. Ο Άγιος Μεθόδιος για 16 συναπτά έτη μετά την Κοίμηση του Κυρίλλου (14-2-869), αγωνίστηκε σκληρά στη συνέχιση του ιεραποστολικού τους έργου, διδάσκοντας, ποιμαίνοντας, μεταφράζοντας, συγγράφοντας, υμνολογώντας και ομολογώντας την Ορθόδοξη πίστη μέχρι την πάνσεπτό του τελευτή (6-4-885). H ορθόδοξη αυτή στάση του Mεθοδίου οδήγησε τον πάπα Iωάννη τον H΄ να τον αποκαλέσει «...γενναῖο θεραπευτή της ορθοδόξου πίστεως». Η επιστήμη έχει αφιερώσει την πρώτη θέση στον ιδεολόγο της ιεραποστολής τον Κωνσταντίνο τον Φιλόσοφο – Άγιο Κύριλλο, ενώ ο Μεθόδιος πάντοτε βρίσκετε στη σκιά του αδελφού του. Νομίζω ότι αν μελετήσουμε ενδελεχώς την προσωπικότητα του Αγίου Μεθοδίου θα δούμε το πρόσωπο εκείνο που εκπλήρωσε δηλ. υλοποίησε το θεωρητικό υπόστρωμα του αδελφού του εργαζόμενος μετά το θάνατο του αδελφού του για 16 συναπτά έτη και δεν υπολείπεται ούτε στο ελάχιστον του αδελφού του. Απλά ισχύει η φράση: «αστήρ αστέρος διαφέρει».

Επόμενη εισήγηση ήταν αυτή της κα. Ελένης Οικονόμου, Επίκουρης Καθηγήτριας της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., η οποία και ανέπτυξε επακριβώς το θέμα: «O Άγιος Μεθόδιος  μιμητής του Αποστόλου Παύλου», υπογραμμίζοντας ότι «ο Ισαπόστολος και φωτιστής των Σλάβων Αγιος Μεθόδιος (815-885), ως Απόστολος, Ποιμένας και διδάσκαλος υπήρξε άξιος συνεχιστής και μιμητής του Αποστόλου των Εθνών Παύλου. Όπως επισημαίνεται στις πηγές είναι δυνατόν να παραλληλισθεί το αγώνισμα των δύο Αγίων της Εκκλησίας, παρ᾽ όλο πού τους χωρίζει χρονική απόσταση οκτώ αιώνων. Ο Ισαπόστολος Άγιος Μεθόδιος με αγάπη, χρηστότητα και αυτοθυσία διακόνησε τη νεοπαγή σλαβική Εκκλησία στην Κεντρική Ευρώπη ως Αρχιεπίσκοπος Μοραβίας και Παννονίας, υπομένοντας τις συκοφαντίες, διώξεις, τις αμέτρητες δυσκολίες του έργου του έως την κοίμησή του. Το νομοθετικό έργο του Μεθοδίου στην  παλαιοσλαβική γλώσσα αποτέλεσε τη βάση του νομικού πολιτισμού των Σλάβων. Πέρα από την συμμετοχή του στην κατασκευή του σλαβικού αλφαβήτου και τη μετάφραση των απαραίτητων λειτουργικών κειμένων του εκκλησιαστικού ενιαυτού, όσο ζούσε ὁ αδελφός του Άγιος Κύριλλος (869), κατόπιν δε μόνος με τούς μαθητές του ολοκλήρωσε τη μετάφραση της Αγίας Γραφής». 

Τελευταία εισήγηση του Θεολογικού Συνεδρίου, ήταν της κα. Αλεξάνδρας Ντότσικας, Διδάκτορος της Ιστορίας της Φιλοσοφίας και Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., η οποία και ανέπτυξε την εισήγηση της πάνω το θέμα: «H σημασία του μεταφραστικού έργου των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου», τονίζοντας την αξία της δημιουργίας και μεταφράσεως από φιλολογική γωνία του πολυδιάστατου έργου που επιτέλεσαν οι Θεσσαλονικείς Άγιοι, ενώ τόνισε ότι «το έργο των δύο αγίων εντοπίζεται σε τρία βασικά και σίγουρα ανυπέρβλητα σημεία. Ο αυτοκράτορας κατ’ ουσία τους ανέθεσε να επισκεφθούν έναν λαό χωρίς γραφή και χωρίς πνευματική καλλιέργεια, για να δημιουργήσουν αλφάβητο, να μεταφράσουν τα εκκλησιαστικά κείμενα στην γλώσσα του λαού αυτού και να του διδάξουν την χριστιανική αλήθεια, να εμπνεύσουν δηλ. στην χριστιανική πίστη. Εν συνεχεία έγινε προσπάθεια να καταδειχθεί αφενός η σπουδαιότητα της επινόησης του αλφαβήτου και αφετέρου οι μεταφραστικές δυσχέρειες και η σημασία αυτών, με σκοπό να αποφανθεί κανείς περί της μείζονος σημασίας του έργου των δύο αγίων». Η κα. Ντότσικα κατέληξε λέγοντας ότι «οι δύο άγιοι φύτεψαν τον δυνάμει σπόρο περίπου τον 9ο αιώνα, ο οποίος ανθεί ακόμη και γεύεται τους καρπούς της πολιτισμικής του κοσμογονίας καθ’ ολοκληρία ο σλαβικός κόσμος».

Μετά το πέρας των εισηγήσεων ακολούθησε συζήτηση με ερωτήσεις που απηύθυνε το κοινό προς τους ομιλητές του συνεδρίου σχετικές με τα θέματα τα οποία εκείνοι κάλυψαν, ενώ στον ληκτικό του χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνη κ.κ. Ιωάννης, ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές για την τόσο καίρια και σωστή ανάπτυξη των θεμάτων τους, φωτίζοντας άγνωστες πλευρές από το βίο, το έργο και την προσωπικότητα των δύο Αγίων Ισαποστόλων Θεσσαλονικέων Κυρίλλου και Μεθοδίου, που μέσα από το χριστιανικό διαφωτιστικό και αποστολικό έργο τους υπηρέτησαν το θέλημα του Θεού, οδηγώντας στο δρόμο της σωτηρίας τούς λαούς των χωρών των Σλάβων και λόγο της πλούσιας ιεραποστολικής τους δράσης έγιναν οι αίτιοι της απαρχής της ευρύτερης Σλαβικής γραμματείας, αναγνωρισμένοι σε ολόκληρη την οικουμένη σαν δύο από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της παγκοσμίου ιστορίας.